First things first: iedereen voedt z’n kinderen (net) weer anders op en ik ben de laatste die daar iets van zal vinden. Althans, zolang dat vanuit verlangen naar het beste voor het kind gebeurt;)
NaNur focust zich op het ontwikkelende kind en onvermijdelijk grenst daar ‘opvoeden’ aan. Met opvoeden denk ik dan aan het helpen groter worden, het helpen ontdekken van hoe de wereld in elkaar steekt en het meegeven van normen en waarden die jij als ouder belangrijk vindt.
De één zegt dat het opvoeden begint bij de geboorte, de ander vindt dat het pas start als je kleintje zich gaat voortbewegen of gaat praten. Duidelijk is wel dat je al vroeg in het prille ouderschap te maken krijgt met opvoeden. Welke keuzes je daarin wil maken is helemaal aan jou. Ga je de opvoedingsstijl van je ouders nabootsen of wil je het juist compleet anders? Er is geen handleiding of cursus die jou de perfecte strategie aanreikt. Ondanks dat je er dagelijks mee te maken zal krijgen en de opvoeding een stempel zal drukken op de ontwikkeling van jouw kleintje.
Als het dan blijkbaar zoiets groots is, is het dan niet goed om daar op z’n minst bewuste keuzes in te maken? En wellicht ook mee te nemen wat de generaties voor ons al hebben ontdekt?
Ik deel je graag wat ‘wijsheden’ die ik heb ontdekt vanuit de theorie en de (weerbarstige) praktijk;).
Als je een partner hebt, ben je samen de primaire opvoeders. Als er één ding verwarrend is voor een kind is het als die twee opvoeders allebei een andere kant op willen. Wees een team, bespreek met elkaar welke opvoedkeuzes jullie maken en steun elkaar. Het klinkt zo vanzelfsprekend, maar dat is het helaas niet.
Een kind is van nature op zoek naar liefde, iemand die te vertrouwen is en onvoorwaardelijk van hem of haar zal houden. Eigenlijk is dat ‘zoeken’ ook wat kinderen doen als ze hun grenzen verkennen. Als jouw kleintje iets doet wat niet mag, dan doet hij dat niet om jou te pesten, maar ten eerste omdat hij misschien nog niet weet dat het niet mag of gevaarlijk is en als dat hem al wel bekend is, omdat hij aan het onderzoeken is of jouw ‘nee’ echt ‘nee’ blijft. Oftewel of jij consequent en dus betrouwbaar bent.
Nog zo’n dingetje wat het gezellig houdt thuis: communicatie. Als jouw manier van communiceren schreeuwerig en dwingend is, zal je kleintje dat gaan overnemen in zijn manier van communiceren. Natuurlijk zal je bij opvoeden bepaalde regels moeten stellen en dus dingen moeten verbieden, maar zelfs een verbod kan positief geformuleerd worden. Het verschil zit ‘m in de kleine dingen. Tel bijvoorbeeld als het je lukt eens op een dag hoe vaak je de naam van je kind noemt.
“Steven, niet doen. Steef, kom eens hierheen. Steven, blijf daar vanaf.” Zou je niet knettergek of juist Oost-Indisch doof worden als je je naam per dag gerust zo’n 50x hoort?
Hoe zit het trouwens met straffen en belonen? Wist je dat belonen en veel sterker effect heeft dan straffen? Goed gedrag dat bekrachtigd wordt, zal toenemen. Zoals alles wat aandacht krijgt groeit. Onwenselijk gedrag straffen geeft je misschien wel het gevoel dat je daadkrachtig optreedt, maar pas op voor de valkuil van angst inboezemen. Moet ‘bang worden voor straf’ de reden worden dat je kindje het ongewenste gedrag niet meer laat zien? Met een berisping zou je wel een time-out kunnen combineren. Met dan niet als doel ‘denk daar maar eens goed over na’, maar met als doel even uit de situatie te zijn en weer even te kalmeren na een escalatie. Even elkaar niet zien, kan de boosheid laten zakken. Let wel op: laat de time-out niet langer duren dan de leeftijd van je kind in minuten (4 jaar is dus 4 minuten time-out) en ondersteun je kindje om weer rustig te worden als het hem nog niet zelf lukt. Rustig praten en laten focussen op de ademhaling kunnen daarbij helpen. Wat jouw manier ook wordt: maak het samen weer goed. Elke dag heeft weer nieuwe kansen, we leren allemaal door te vallen en vooral weer op te staan.
En zo krijg je ook als ouders elke dag weer nieuwe kansen. Kansen om bij te sturen, kansen om het eens op een andere manier te proberen. Al doende leert men.
